Khắc phục 2 sự cố “khó tránh” khi kích từ máy phát điện xoay chiều 3 pha

Để khắc phục 2 sự cố “khó tránh” khi kích từ máy phát điện xoay chiều 3 pha – đó là mất từ dư và điện áp không ổn định – bạn cần hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các phương pháp xử lý chuyên biệt như mồi từ hoặc kiểm tra AVR. Việc nắm vững kỹ thuật này sẽ giúp đảm bảo máy phát điện của bạn luôn hoạt động hiệu quả. Trước tiên, hãy cùng Benzen Power tìm hiểu tại sao xảy ra hiện tượng máy phát điện tự kích từ, lưu trữ từ tính và các yếu tố ảnh hưởng.

1. Tại Sao Xảy Ra Hiện Tượng Máy Phát Điện Tự Kích Từ, Lưu Trữ Từ Tính?

Mỗi máy phát điện xoay chiều, ngay cả khi không hoạt động, vẫn lưu giữ một lượng từ tính rất nhỏ trong lõi thép stato hoặc roto – chúng tôi gọi đó là từ dư. Lượng từ tính “khiêm tốn” này đủ để cảm ứng một điện áp ban đầu rất nhỏ trong cuộn dây kích từ khi roto quay. Điện áp cảm ứng này sau đó được chỉnh lưu và đưa ngược lại để tăng cường từ trường, tạo ra một quá trình “tự kích” giúp điện áp đầu ra tăng dần đến giá trị định mức.

Sự cố khi kích từ máy phát điện xoay chiều 3 pha

Tuy nhiên, từ dư có thể bị mất đi hoặc suy yếu đáng kể do nhiều nguyên nhân:

• Thời gian ngưng hoạt động dài: Giống như trí nhớ có thể phai nhạt, từ tính lưu giữ cũng có thể giảm dần theo thời gian, đặc biệt khi máy không được vận hành định kỳ.
• Rung động mạnh: Vận chuyển đường dài hoặc lắp đặt không chắc chắn có thể gây rung động ảnh hưởng đến cấu trúc từ tính vật liệu.
• Chạm chập hoặc quá tải đột ngột: Các sự cố điện áp nghiêm trọng có thể vô tình “khử” đi lượng từ dư quý giá này.
• Lỗi linh kiện đơn giản: Đôi khi, chỉ là một cầu chì bảo vệ mạch kích từ bị đứt cũng có thể ngăn cản quá trình tự kích từ ban đầu.

Chúng ta đã cùng tìm hiểu tại sao xảy ra hiện tượng máy phát điện tự kích từ, lưu trữ từ tính và các nguyên nhân khiến từ dư bị mất hoặc suy yếu. Khi gặp phải tình trạng này, một giải pháp hiệu quả thường được áp dụng là mồi từ. Vậy, phương pháp mồi từ (Field Flashing) được thực hiện như thế nào để khôi phục lại khả năng tự kích từ của máy phát điện?

2. Phương pháp Mồi Từ (Field Flashing)

Khi máy của bạn gặp phải tình trạng này, giải pháp thường được áp dụng là “mồi từ”. Hiểu nôm na, chúng ta sẽ dùng một nguồn điện DC bên ngoài để “nhắc nhở” lại cho máy biết cách tạo ra từ trường ban đầu.

Đây là quy trình cơ bản, nhưng AN TOÀN là trên hết:

• Ngừng Máy Hoàn Toàn: Đảm bảo động cơ đã tắt và không có bất kỳ nguồn điện nào khác được kết nối với máy phát điện.
• Cách Ly Nguồn Điện: Ngắt kết nối máy phát điện khỏi tải và lưới điện (nếu có).
• Xác Định Cuộn Dây Kích Từ: Tham khảo sơ đồ đấu dây của máy để tìm ra các đầu dây dẫn vào cuộn dây kích từ (thường được kết nối với AVR). Bước này đòi hỏi kiến thức kỹ thuật và phải xác định đúng cực tính.
• Chuẩn Bị Nguồn DC: Sử dụng ắc quy 12V hoặc 24V (tùy thuộc vào thiết kế mạch kích từ của máy) hoặc bộ sạc ắc quy có điện áp DC tương ứng.
• Thực Hiện Mồi Từ: Nối nguồn DC vào hai đầu cuộn dây kích từ theo đúng cực tính đã xác định. Quan trọng: Chỉ chạm dứt khoát và nhả ngay lập tức (khoảng dưới 1 giây). Mục đích chỉ là tạo ra một xung từ trường ngắn, không phải cấp điện liên tục.
• Kiểm Tra Kết Quả: Sau khi mồi từ, đấu nối lại các dây (nếu đã tháo ra), khởi động lại động cơ và kiểm tra điện áp đầu ra.

CẢNH BÁO QUAN TRỌNG:

Thao tác mồi từ cần được thực hiện bởi người có kinh nghiệm và hiểu biết về điện. Nối sai cực tính hoặc giữ nguồn điện quá lâu có thể làm hỏng AVR hoặc thậm chí gây cháy cuộn dây. Nếu không chắc chắn, ĐỪNG TỰ Ý THỰC HIỆN.

Bạn đã nắm được phương pháp mồi từ (Field Flashing) để xử lý tình trạng máy phát điện mất từ dư. Tuy nhiên, sau khi máy đã tự kích từ thành công, vẫn có thể xảy ra các sự cố khác liên quan đến điện áp. Vậy, sự cố về điện áp không ổn định hoặc sai giá trị khi kích từ máy phát điện xoay chiều 3 pha thường do nguyên nhân nào và làm thế nào để kiểm tra, xử lý ban đầu?

3. Sự Cố Về Điện Áp Không Ổn Định Hoặc Sai Giá Trị Khi Kích Từ

Sau khi máy đã tự kích từ thành công, liệu điện áp đầu ra có luôn ổn định? Không hẳn. Sự cố thứ hai thường gặp là điện áp không duy trì được giá trị định mức (ví dụ 220V/380V) hoặc dao động bất thường khi tải thay đổi. Thủ phạm chính ở đây thường là Bộ Điều Chỉnh Điện Áp Tự Động (AVR) hoặc các thành phần liên quan.

Sự cố khi máy phát điện không ổn định

3.1. AVR là gì và tại sao nó lại quan trọng?

AVR là bộ não điều khiển hệ thống kích từ. Nó liên tục “đọc” điện áp đầu ra của máy phát và điều chỉnh dòng điện cấp vào cuộn dây kích từ để giữ cho điện áp đầu ra luôn ổn định, ngay cả khi bạn bật thêm thiết bị hoặc tắt bớt tải. Một AVR hoạt động tốt đảm bảo thiết bị điện của bạn nhận được nguồn điện áp an toàn và đúng chuẩn.

Nếu muốn tìm hiểu và mua AVR bạn có thể tham khảo một số bộ điều chỉnh AVR tại Benzen Power 

3.2. Các nguyên nhân khiến điện áp không ổn định:

• Lỗi bản thân AVR: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. AVR là một mạch điện tử phức tạp, có thể bị hỏng do quá áp, quá nhiệt, rung động, hoặc đơn giản là tuổi thọ linh kiện.
• Kết nối lỏng lẻo hoặc đứt dây: Dây tín hiệu từ máy phát về AVR hoặc dây cấp nguồn/ra cuộn kích từ bị lỏng, đứt hoặc oxy hóa sẽ làm AVR nhận sai thông tin hoặc không thể điều khiển dòng kích từ.
• Lỗi cuộn dây (kích từ hoặc chính): Dù ít xảy ra hơn, cuộn dây bị hỏng (chập vòng, đứt) sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tạo từ trường và sinh điện áp.
• Lỗi bộ chỉnh lưu (Diode Bridge): Trong máy phát điện không chổi than, bộ chỉnh lưu quay (rotating rectifier) trên roto có nhiệm vụ chuyển đổi dòng AC thành DC cấp cho cuộn kích từ chính. Nếu diode bị hỏng, quá trình này sẽ lỗi.
• Cài đặt AVR sai: Một số AVR cho phép điều chỉnh điện áp, tần số, độ nhạy… Nếu các thông số này bị cài đặt sai, điện áp đầu ra sẽ không chính xác.
• Môi trường: Bụi bẩn, hơi ẩm, hóa chất có thể xâm nhập và làm hỏng các linh kiện nhạy cảm trên AVR.

3.3. Cách kiểm tra và xử lý ban đầu

• Kiểm tra trực quan các kết nối: Dừng máy và kiểm tra tất cả các dây đấu nối đến AVR, cuộn kích từ, và các điểm đấu dây chính của máy phát. Đảm bảo chúng sạch sẽ, chắc chắn và không có dấu hiệu cháy nám.
• Kiểm tra cầu chì: Nhiều mạch kích từ có cầu chì bảo vệ. Hãy kiểm tra xem cầu chì này còn nguyên vẹn không.
• Kiểm tra môi trường xung quanh AVR: Đảm bảo AVR không bị ẩm ướt, bám bụi quá nhiều. Vệ sinh nhẹ nhàng (bằng chổi mềm hoặc khí nén khô) nếu cần.
• Kiểm tra tốc độ động cơ: Tốc độ quay của động cơ lai ảnh hưởng trực tiếp đến tần số và góp phần vào sự ổn định điện áp. Đảm bảo động cơ hoạt động ở tốc độ định mức.

Quan trọng: Không tự ý vặn, chỉnh các biến trở trên AVR trừ khi bạn biết rõ mình đang làm gì và có thiết bị đo phù hợp. Việc cài đặt sai có thể làm điện áp tăng vọt, gây hỏng tải và máy phát.

Bạn đã hiểu rõ về sự cố điện áp không ổn định và vai trò của AVR, cũng như các nguyên nhân và cách kiểm tra ban đầu. Để đảm bảo hệ thống kích từ luôn hoạt động hiệu quả và tránh những rủi ro không đáng có, lời khuyên từ chuyên gia sẽ cung cấp cho bạn những kinh nghiệm quý báu khi lựa chọn và vận hành máy phát điện 3 pha, đặc biệt là các yếu tố liên quan đến hệ thống kích từ.

4. Lời Khuyên Từ Chuyên Gia

Việc hiểu rõ các sự cố về kích từ không chỉ giúp bạn xử lý khi chúng xảy ra mà còn trang bị kiến thức quý giá khi đứng trước quyết định chọn mua máy phát điện công nghiệp. Một chiếc máy tốt phải đi kèm với hệ thống kích từ và AVR đáng tin cậy.

Khi chọn mua máy phát điện 3 pha, hãy lưu ý:

• Uy tín Thương hiệu và Chất lượng Linh kiện: Các thương hiệu máy phát điện danh tiếng thường sử dụng AVR và hệ thống kích từ chất lượng cao, được kiểm định nghiêm ngặt, giảm thiểu đáng kể nguy cơ gặp các sự cố như mất từ dư hay lỗi AVR sớm.
• Loại AVR: Hỏi rõ loại AVR mà máy sử dụng. AVR kỹ thuật số (Digital AVR) thường có khả năng điều chỉnh chính xác hơn, bảo vệ tốt hơn và có thể chẩn đoán lỗi phức tạp hơn so với AVR tương tự (Analog AVR), mặc dù chi phí ban đầu có thể cao hơn.
• Thiết kế Hệ thống Kích Từ: Tìm hiểu xem máy sử dụng hệ thống kích từ có chổi than (brush type) hay không chổi than (brushless type). Máy không chổi than thường yêu cầu bảo trì ít hơn cho bộ phận kích từ, tuy nhiên, bộ chỉnh lưu quay trên roto có thể là điểm cần chú ý về tuổi thọ linh kiện bán dẫn (diode).
• Đơn vị Cung cấp và Dịch vụ Hậu mãi: Quan trọng không kém là đơn vị bán máy. Một đơn vị uy tín như tongkhomayphatdien.com không chỉ cung cấp máy chất lượng mà còn có đội ngũ kỹ thuật am hiểu sâu sắc về hệ thống kích từ, sẵn sàng hỗ trợ khắc phục sự cố, cung cấp linh kiện chính hãng và dịch vụ bảo trì chuyên nghiệp. Đây là yếu tố then chốt đảm bảo rằng khi sự cố xảy ra (dù là khó tránh), bạn sẽ không đơn độc.

5. Video dự án

Hướng dẫn sử dụng và vận hành máy phát điện Kubota 20kVA

Kết luận

Trên đây là nội dung thông tin liên quan đến kích từ máy phát điện xoay chiều 3 pha. Đặt mua hoặc sửa chữa kích từ máy phát điện hãy đến với chúng tôi. Với kinh nghiệm 10+ năm trong lĩnh vực máy phát điện tại Việt Nam, Benzen Power tự tin đem đến cho quý khách sản phẩm máy phát điện tốt nhất.

Hãy liên hệ ngay tới chúng tôi qua hotline 0965.10.8899 để nhận tư vấn và báo giá chi tiết nếu cần mua máy phát điện nhé.