Trong bối cảnh xu hướng “sống xanh”, sử dụng năng lượng tái tạo đang ngày càng lan tỏa, hệ thống điện năng lượng mặt trời nổi lên như một lựa chọn đầy hứa hẹn. Đặc biệt là sau những đợt tăng giá điện hay tình trạng cắt điện luân phiên vào mùa nắng nóng, không ít gia đình tại Việt Nam đã và đang đặt ra câu hỏi: Liệu đầu tư máy phát điện năng lượng mặt trời cho gia đình có phải là giải pháp tối ưu?
Bài viết này không chỉ là phân tích lý thuyết. Đây là tổng hợp những đúc kết từ kinh nghiệm thực tế của chúng tôi về việc vận hành các hệ thống điện tại Việt Nam, dựa trên sự am hiểu về cấu tạo, cách tính toán công suất, đặc điểm khí hậu, chất lượng hạ tầng điện và nhu cầu sử dụng đặc thù của người Việt. Chúng tôi muốn chia sẻ một góc nhìn chân thực, giúp Quý vị có cái nhìn toàn diện và đưa ra quyết định “NÊN hay KHÔNG” một cách sáng suốt nhất.
1. Hệ thống lượng điện năng lượng mặt trời là gì?
“Điện năng lượng mặt trời chính là nguồn năng lượng sạch được tạo ra từ việc chuyển đổi ánh sáng mặt trời thành điện“. – Theo Wikipedia tiếng Việt. Đặc biệt, đây là nguồn năng lượng tái tạo vô cùng sạch, đáng tin cậy và mang lại nhiều giá trị cho con người. Việc khai thác thành công nguồn năng lượng mặt trời không những không ảnh hưởng đến môi trường mà còn mang lại vô vàn các tác dụng lợi ích khác.
Hệ thống điện năng lượng mặt trời là gì
Tại Việt Nam, với lợi thế nằm trong khu vực có cường độ bức xạ mặt trời cao, tiềm năng phát triển điện mặt trời là rất lớn, đặc biệt là mô hình điện mặt trời áp mái (Rooftop Solar) cho các hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ.
2. Lợi ích hấp dẫn từ điện năng lượng mặt trời
Không thể phủ nhận, điện mặt trời mang lại nhiều lợi ích đáng cân nhắc:
Lợi ích của máy phát điện năng lượng mặt trời
2.1. Giảm gánh nặng hóa đơn tiền điện
Giảm hóa đơn tiền điện phải nói là lợi ích rõ ràng nhất. Lượng điện tự sản xuất ra sẽ được ưu tiên sử dụng cho các thiết bị trong nhà, giúp giảm đáng kể lượng điện phải mua từ lưới điện quốc gia, đặc biệt vào ban ngày khi nhu cầu sử dụng thường cao. Về lâu dài, đây là khoản tiết kiệm đáng kể.
2.2. Khả năng bán điện dư thừa
Mặc dù chính sách giá Fit-in Tariff (giá mua điện từ năng lượng tái tạo) đã thay đổi và không còn hấp dẫn như giai đoạn trước tháng 12/2020, nhưng việc hệ thống có khả năng phát ngược lên lưới khi không dùng hết vẫn là một tính năng của hệ thống hòa lưới. Tuy nhiên, cần cập nhật các chính sách hiện hành về mua bán điện mặt trời mái nhà để có cái nhìn chính xác nhất về khả năng “thu lời” từ việc bán điện.
2.3. Lợi ích về môi trường
Sử dụng điện mặt trời góp phần giảm phát thải CO2, giảm áp lực lên các nhà máy nhiệt điện than. Đây là một đóng góp tích cực cho cộng đồng và thể hiện trách nhiệm với môi trường.
2.4. Nâng tầm giá trị ngôi nhà
Một hệ thống năng lượng mặt trời hiện đại có thể tăng giá trị thẩm mỹ và giá trị bất động sản cho ngôi nhà của bạn, thể hiện sự tiên phong và quan tâm đến công nghệ sạch.
Nhìn vào những điểm này, thật dễ hiểu vì sao nhiều người lại khao khát lắp đặt điện mặt trời đến vậy. Tuy nhiên, kinh nghiệm thực tế mách bảo chúng tôi rằng bức tranh không chỉ có màu hồng.
3. Những góc khuất cần cân nhắc khi đầu tư máy phát điện năng lượng mặt trời
Đây là phần mà kinh nghiệm nhiều năm của chúng tôi thực sự phát huy giá trị. Khi tư vấn cho khách hàng về giải pháp điện năng, chúng tôi luôn phải chỉ ra những thách thức thực tế của điện mặt trời, đặc biệt khi so sánh với nhu cầu về độ ổn định và chi phí tại Việt Nam:
Những hạn ở máy phát điện năng lượng mặt trời
3.1. Chi phí đầu tư ban đầu – Rào cản lớn nhất
Dù giá pin mặt trời đã giảm nhiều so với trước đây, nhưng để có một hệ thống đủ lớn đáp ứng phần lớn nhu cầu của một gia đình (chưa kể đến việc có pin lưu trữ để dùng khi mất điện lưới), chi phí đầu tư ban đầu vẫn là một con số không nhỏ, thường lên tới hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng tùy công suất. Con số này cao hơn đáng kể so với việc đầu tư một máy phát điện dự phòng truyền thống có cùng khả năng cung cấp điện khi cần. Với nhiều gia đình Việt, đây thực sự là một khoản đầu tư lớn cần cân nhắc kỹ khả năng tài chính và kế hoạch dài hạn.
3.2. Bị động và phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết
- Khí hậu nhiệt đới gió mùa: Việt Nam có mùa mưa bão, những ngày âm u, nồm ẩm kéo dài (đặc biệt ở miền Bắc và miền Trung). Lượng điện sản xuất ra phụ thuộc trực tiếp vào cường độ ánh sáng mặt trời. Khi trời râm, mưa bão, sản lượng giảm sút nghiêm trọng, có thể không đủ cho nhu cầu cơ bản.
- Vấn đề mất điện lưới: Đây là điểm cực kỳ quan trọng mà nhiều người nhầm lẫn. Hầu hết các hệ thống điện mặt trời hòa lưới (phổ biến cho gia đình) sẽ tự động ngừng hoạt động khi lưới điện quốc gia bị mất điện. Lý do là để đảm bảo an toàn cho nhân viên sửa chữa điện lưới. Như vậy, khi bạn cần điện nhất (lúc mất điện lưới) thì hệ thống điện mặt trời của bạn lại… không hoạt động! Trừ khi bạn đầu tư thêm hệ thống lưu trữ (ắc quy/pin) và bộ biến tần hybrid đắt tiền, hệ thống điện mặt trời hòa lưới đơn thuần không phải là giải pháp dự phòng khi mất điện.
Trong suốt nhiều năm làm nghề, Benzen Power đã nhận được nhiều cuộc gọi từ khách hàng lắp điện mặt trời nhưng vẫn kêu trời khi bị mất điện, bởi lúc đó hệ thống của họ đứng im. Nhu cầu về một nguồn điện dự phòng tức thời, không phụ thuộc thời tiết hay lưới điện vẫn luôn hiện hữu, và đây chính là lúc máy phát điện truyền thống thể hiện vai trò không thể thay thế.
3.3. Chi phí bảo trì không nhỏ và thách thức thực tế
- Bụi bẩn và độ ẩm: Khí hậu và môi trường Việt Nam (bụi từ đường phố, độ ẩm cao) khiến các tấm pin dễ bị bám bẩn. Bụi bẩn làm giảm hiệu suất đáng kể. Việc vệ sinh định kỳ là BẮT BUỘC để đảm bảo hiệu quả, nhưng lại tốn kém chi phí nhân công, đặc biệt với hệ thống lắp đặt trên mái cao, khó tiếp cận.
- Kiểm tra hệ thống: Hệ thống điện mặt trời bao gồm nhiều thành phần (pin, inverter, cáp, khung giá đỡ). Cần kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề như hỏng cell pin, lỗi inverter, ăn mòn khung giá đỡ (do độ ẩm, hóa chất trong không khí). Chi phí cho các đợt kiểm tra, bảo trì chuyên nghiệp cũng cần được tính vào tổng chi phí sở hữu.
Chúng tôi đã thấy những hệ thống sau một thời gian lắp đặt không được bảo trì đúng cách, hiệu suất giảm sút đáng kể, gây lãng phí khoản đầu tư ban đầu. So với việc kiểm tra định kỳ một chiếc máy phát điện truyền thống (thay dầu, lọc gió, kiểm tra nhiên liệu…), việc bảo trì hệ thống solar trên mái nhà thường phức tạp và tốn kém hơn.
3.4. Yêu cầu diện tích lắp đặt
Để đạt được công suất đủ lớn cho gia đình, cần một diện tích mái hoặc mặt bằng đáng kể không bị che bóng. Với những ngôi nhà diện tích nhỏ hoặc bị che khuất bởi các công trình xung quanh, đây có thể là một hạn chế lớn.
3.5. Phức tạp trong tính toán công suất và lựa chọn thiết bị
Việc tính toán công suất điện mặt trời cần dựa trên nhu cầu sử dụng thực tế, vị trí địa lý, hướng mái nhà, v.v. Lựa chọn loại pin, inverter, hệ thống khung giá đỡ phù hợp cũng cần kiến thức chuyên môn. Việc lựa chọn sai có thể dẫn đến hệ thống kém hiệu quả hoặc không bền vững.
Trên thực tế, Benzen Power đã hỗ trợ rất nhiều khách hàng tính toán công suất máy phát điện dựa trên tổng phụ tải sử dụng. Quá trình này với máy phát điện truyền thống thường đơn giản và đã có quy chuẩn rõ ràng hơn rất nhiều so với việc ước lượng công suất hệ thống solar cần thiết để “đủ dùng” hoặc “có lãi”.
4. Vậy, khi nào máy phát điện truyền thống là lựa chọn tối ưu?
Từ kinh nghiệm thực tế giải quyết hàng ngàn bài toán điện năng cho các gia đình, cơ quan, xí nghiệp tại Việt Nam, chúng tôi khẳng định: Máy phát điện chạy dầu diesel vẫn là giải pháp hiệu quả và đáng tin cậy nhất trong nhiều trường hợp, đặc biệt khi nhu cầu cốt lõi là độ ổn định và dự phòng mất điện.
Máy phát điện công suất nhỏ dành cho gia đình
- Độ tin cậy tuyệt đối khi mất điện: Đây là ưu điểm vượt trội không thể phủ nhận của máy phát điện truyền thống. Chỉ cần đổ đủ nhiên liệu, máy sẽ cung cấp điện ngay lập tức khi lưới điện gặp sự cố, bất kể ngày hay đêm, nắng hay mưa bão. Điều này cực kỳ quan trọng với các gia đình có người già, trẻ nhỏ, hoặc cần duy trì hoạt động của các thiết bị thiết yếu (tủ lạnh, máy y tế…).
- Chi phí đầu tư ban đầu hợp lý hơn (Cho mục đích dự phòng): Nếu mục tiêu chính chỉ là có điện khi mất điện lưới, chi phí đầu tư cho một chiếc máy phát điện gia đình phù hợp thường thấp hơn đáng kể so với một hệ thống điện mặt trời có lưu trữ đủ lớn.
- Công nghệ vững vàng, dễ vận hành và bảo trì: Máy phát điện truyền thống là công nghệ đã có từ lâu, rất ổn định. Việc vận hành khá đơn giản, và việc bảo trì (thay dầu, lọc gió, kiểm tra bugi/kim phun…) đã có quy trình chuẩn. Mạng lưới kỹ thuật viên sửa chữa máy phát điện cũng phổ biến hơn trên toàn quốc.
- Linh hoạt về công suất và vị trí: Có đa dạng lựa chọn về công suất, từ máy nhỏ cho gia đình đến máy lớn cho công nghiệp. Máy có thể đặt ở vị trí ít chiếm diện tích, không phụ thuộc vào hướng nắng hay diện tích mái.
5. Nên hay KHÔNG? – Tùy thuộc vào vài toán của bạn!
Vậy, trả lời cho câu hỏi ban đầu: Máy phát điện năng lượng mặt trời cho gia đình NÊN hay KHÔNG?
Câu trả lời từ chúng tôi – những người làm nghề máy phát điện lâu năm tại Việt Nam – là: Nó tùy thuộc vào nhu cầu thực sự và ưu tiên của gia đình bạn!
- Nên cân nhắc điện mặt trời nếu: Mục tiêu chính của bạn là giảm hóa đơn tiền điện hàng tháng (chủ yếu vào ban ngày), bạn có ngân sách đầu tư ban đầu lớn, có diện tích mái phù hợp không bị che khuất, và quan trọng nhất là bạn không coi đó là giải pháp dự phòng khi mất điện lưới, hoặc bạn sẵn sàng đầu tư thêm một khoản đáng kể cho hệ thống lưu trữ.
- Nên trang bị máy phát điện truyền thống nếu: Ưu tiên hàng đầu của bạn là có nguồn điện ổn định, tức thời và đáng tin cậy mỗi khi lưới điện quốc gia gặp sự cố (mất điện, sụt áp). Bạn cần một giải pháp dự phòng hiệu quả về chi phí đầu tư ban đầu và dễ dàng vận hành, bảo trì trong điều kiện thực tế tại Việt Nam.
Benzen Power hiểu rằng việc lựa chọn giải pháp điện năng phù hợp là một quyết định quan trọng. Với kinh nghiệm nhiều năm tại thị trường Việt Nam, chúng tôi tự tin có thể đưa ra những lời tư vấn chân thành và chính xác nhất cho trường hợp cụ thể của Quý vị.
Hãy tham khảo ngay các dòng máy phát điện gia đình đáng tin cậy mà chúng tôi đang cung cấp TẠI ĐÂY hoặc liên hệ hotline 0965.10.8899 để được tư vấn trực tiếp!
No comments yet.