Cách đo dòng điện một chiều và xoay chiều bằng đồng hồ vạn năng chính xác nhất

Một chiếc đồng hồ vạn năng không chỉ đo được điện áp hay điện trở. Chức năng đo dòng điện (ampe) của nó cực kỳ mạnh mẽ, cho phép bạn nhìn thấu “lưu lượng” electron đang chảy trong mạch. Tuy nhiên, sử dụng chức năng này đòi hỏi sự hiểu biết và thao tác chính xác cao hơn so với việc đo điện áp. Sai lầm có thể trả giá đắt, bằng chiếc đồng hồ, mạch điện, hoặc nguy hiểm hơn, chính sự an toàn của bạn.

Tại Benzen Power, sau nhiều năm làm việc với đủ loại máy phát điện công nghiệp, chúng tôi đã chứng kiến không ít trường hợp gặp vấn đề chỉ vì thiếu kiến thức cơ bản này. Bài viết này ra đời với mong muốn chia sẻ kinh nghiệm thực tế, giúp bạn nắm vững kỹ năng đo dòng điện một chiều và xoay chiều bằng đồng hồ vạn năng chính xác nhất.

I. Tại sao việc đo dòng điện lại quan trọng?

Bạn có bao giờ tự hỏi, chiếc máy phát điện 100kVA của mình đang “gánh” bao nhiêu tải thực tế không? Liệu nó có đang bị quá tải không? Aptomat cứ nhảy liên tục, nguyên nhân là gì? Hay đơn giản, bình ắc quy của máy phát có đang được sạc đúng cách không? Tất cả những câu hỏi này đều cần đến việc đo dòng điện.

Việc đo dòng điện cho phép chúng ta:

• Kiểm tra tải tiêu thụ thực tế: Biết chính xác thiết bị đang “ngốn” bao nhiêu ampe. Từ đó, đánh giá liệu nguồn điện hiện tại có đáp ứng đủ không.
• Xác định công suất thực tế: Công suất $P = U \times I$ (đối với mạch thuần trở). Đo dòng giúp kiểm tra lại công suất hoạt động, rất quan trọng để đối chiếu với công suất định mức của máy phát điện.
• Chẩn đoán sự cố: Dòng điện tăng đột ngột có thể báo hiệu ngắn mạch hoặc quá tải. Dòng điện bằng không khi đáng lẽ phải có tải cho thấy mạch bị hở. Đây là những “bệnh” thường gặp của hệ thống điện và máy phát điện.
• Kiểm tra hiệu suất máy phát điện: Dòng điện đầu ra có đạt mức mong đợi khi có tải không? Đây là một chỉ số quan trọng để đánh giá tình trạng hoạt động của máy.
• Theo dõi hệ thống sạc ắc quy: Đối với máy phát điện dự phòng, hệ thống sạc ắc quy khởi động là cực kỳ quan trọng. Đo dòng sạc (DC) giúp kiểm tra bộ sạc có hoạt động tốt không, ắc quy có nhận sạc không.
• Đảm bảo an toàn hệ thống: Hiểu rõ dòng điện giúp bạn lựa chọn dây dẫn, thiết bị đóng cắt, bảo vệ (aptomat, cầu chì) phù hợp, tránh nguy cơ cháy nổ do quá tải.

Nói tóm lại, đo dòng điện không chỉ là kỹ năng đo đạc, đó là khả năng biết về hệ thống điện của bạn. Theo đó để hiểu hơn về cách đo hệ thống điện đặc biệt đối với dòng điện 1 chiều và xoay chiều, mời bạn đọc tìm hiểu tiếp ở nội dung dưới đây.

II. Cách đo dòng điện 1 chiều và xoay chiều bằng đồng hồ vạn năng chính xác nhất

1. Dòng điện một chiều là gì?

Dòng điện một chiều là dòng chuyển động có hướng của các hạt electron; các hạt electron này mang điện theo chiều hướng chuyển động nhất định từ dương sang âm hoặc các dòng chuyển động của các điện tử tự do.

Sơ đồ đo dòng điện bằng đồng hồ vạn năng

2. Hướng dẫn cách đo dòng điện một chiều bằng đồng hồ vạn năng

Để có thể kiểm tra được kết quả chính xác nhất; thực hiện phép đo này với đồng hồ vạn năng; bạn thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Chèn dây dẫn màu đỏ vào đầu cực (+) của thiết bị và dây dẫn thử nghiệm đen vào chân COM.

• Bước 2: Đặt công tắc về phạm vi điện áp DC điều chỉnh với phạm vi đo phù hợp.
• Bước 3: Nối đầu dò màu đỏ với cực dương (+) của mạch bên dưới và đầu dò màu đen với cực âm (-) của mạch ( song song).
• Bước 4: Đo điện áp nhỏ hơn 250V; đặt bộ chọn phạm vi chuyển sang vị trí dải điện áp thấp hơn để đọc chính xác hơn.
• Bước 5: Tính kết quả đo được V= A x (B/C)

Lưu ý:

• Khi đo điện áp lớn hơn 250V cần phải tắt nguồn đến mạch.
• Không cắm que đo sang đầu đo dòng điện 15A xoay chiều.
• Kiểm tra đường dây dẫn và dụng cụ trong quá trình đo điện áp.
• Không thực hiện phép đo điện áp trên phạm vi đo DC mA hoặc ohm. Điều này có thể gây ra hỏng thiết bị hoặc nổ cầu chì.

3. Dòng điện xoay chiều là gì?

Dòng điện xoay chiều hay còn được gọi là dòng điện AC (Alternating Current). Dòng điện và cường độ thay đổi theo thời gian; sự thay đổi này thường tuân theo một chu kỳ. Dòng điện xoay chiều được tạo ra do biến đổi nguồn điện một chiều hoặc từ các máy phát điện xoay chiều.

Sơ đồ đo dòng điện xoay chiều bằng đồng hồ vạn năng

4. Hướng dẫn đo dòng điện xoay chiều bằng đồng hồ vạn năng

Đo điện áp 1 chiều bằng đồng hồ vạn năng thường được ứng dụng cho các thiết bị điện gia đình; nhà máy; đường dây điện thương mại; ….Dưới đây là cách đo điện năng xoay chiều bằng đồ hồ vạn năng:

• Bước 1: Chèn dây dẫn màu đỏ vào cực dương của thiết bị và màu đen và chân Com của vạn năng.
• Bước 2: Di chuyển núm vặn đến thang đo điện áp AC và ở dải đo phù hợp. Bạn để thang AC cao hơn điện áp cần đo 1 nấc.
• Bước 3: Đặt 2 que đo vào 2 điểm cần đo (đo song song với nhau). 
• Bước 4: Đọc kết quả hiển thị trên màn hình.

Lưu ý khi sử dụng đồng hồ vạn năng

Khi sử dụng đồng hồ vạn năng cần tuần thủ một số lưu ý dưới đây mà Tổng Kho Máy Phát Điện muốn gửi đến bạn:

• Cần được đảm bảo rằng pin được lắp chắc chắn. Bên cạnh đó; cầu chì cũng cần được lắp đúng vị trí để tránh sự cố chập điện khi thao tác.
• Các đầu dò thử nghiệm được thiết kế an toàn; không bị đứt dây và chắc chắn chúng được kết nối với thiết bị trước khi sử dụng.
• Kiểm tra kim của thiết bị đo điện thẳng hàng với 0 ở đầu bên trái; nếu không xoay điều chỉnh zero để đảm bảo mang đến phép đo chính xác. Không thực hiện nếu con trỏ chưa được về 0.
• Không sử dụng thiết bị trong môi trường dễ cháy nổ khi thực hiện các phép đo dòng điện.
• Cần cẩn thận trong quá trình chọn thang đo. Không đặt điện áp vào phạm vị dòng điện hoặc điện trở sẽ làm ảnh hưởng đến cầu chì hoặc những thiết bị điện.
• Nên đặt công tắc chọn phạm vi DC 250mA để có thể bảo vệ thiết bị; chống lại cháy hoặc khi sử dụng; đảm bảo công tắc OFF sau mỗi lần sử dụng.

Ngoài ra để tìm hiểu thêm và so sánh các dòng điện, bạn có thể tham khảo thêm ở bài viết Máy phát điện 1 chiều và xoay chiều. 

III. Lưu ý khi đo dòng điện bằng đồng hồ vạn năng

• Luôn tắt điện của mạch cần đo trước khi kết nối hoặc ngắt kết nối đồng hồ
• Hiểu rõ cách kết nối, đồng hồ vạn năng khi đo dòng điện phải được mắc nối tiếp (series) với tải. Tức là, dòng điện từ nguồn đi qua đồng hồ, rồi mới đến tải, sau đó mới về nguồn. Hãy tưởng tượng dòng điện như dòng nước chảy trong ống. Để đo lưu lượng nước (dòng điện), bạn phải cắt ống và lắp thiết bị đo vào giữa đường ống đó.
• Tuyệt đối không được mắc đồng hồ vạn năng (ở chế độ đo dòng) song song trực tiếp vào nguồn điện hoặc mắc song song qua tải. Khi ở chế độ đo dòng, đồng hồ vạn năng có điện trở rất nhỏ. Mắc song song vào nguồn sẽ tạo ra ngắn mạch tức thời, gây nổ, hỏng đồng hồ, hỏng mạch, và cực kỳ nguy hiểm. (Xin lưu ý: Tôi không thể hiển thị hình ảnh minh họa trực tiếp tại đây)
• Sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (găng tay cách điện, kính bảo hộ) nếu có thể.
• Đảm bảo que đo và dây dẫn của đồng hồ không bị nứt, hỏng cách điện.
• Tay chân phải khô ráo khi làm việc.
• Đảm bảo đồng hồ có cấp an toàn (CAT rating) phù hợp với mức điện áp và môi trường đo.

IV. Kết luận

Thành thạo việc sử dụng đồng hồ vạn năng để đo dòng điện một chiều và xoay chiều là một kỹ năng vô giá. Nó giúp bạn hiểu rõ hơn về hệ thống điện, phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, và đảm bảo an toàn cho bản thân cũng như thiết bị. Từ những bước chuẩn bị cẩn thận, thiết lập đúng đồng hồ, đến việc tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc mắc nối tiếp và an toàn điện, mỗi bước đều quan trọng.

Nếu bạn vẫn còn băn khoăn về cách tính toán tải, lựa chọn công suất máy phát điện dựa trên các thông số điện, hoặc cần tư vấn chuyên sâu về các giải pháp nguồn điện dự phòng, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ chuyên gia của chúng tôi. Kinh nghiệm thực tế của chúng tôi sẵn sàng phục vụ bạn.

Tìm hiểu thêm về các giải pháp máy phát điện công nghiệp tin cậy và nhận tư vấn từ chuyên gia tại Benzen Power qua hotline 0965.10.8899 hoặc website Tongkhomayphatdien.com ngay hôm nay!